2014 02 20 NIET DIRECT 17
Mevrouw Despina was niet uitgenodigd bij de 17e uitvoering van literair café Niet Direct, maar ze was er wel. Niet alleen werd ze gedoogd, ze kreeg zelfs een speciale plek in de voorstelling. Mevrouw Despina is het veelkleurige en gearticuleerde alter ego van dichteres Marjoleine de Vos, die haar heeft gecreëerd als een medium waarmee ze haar ideeën en associaties met haar lezers kan delen. Marjoleine bleek veel belangstelling te hebben voor oude epische verhalen; zowel het Griekse heldenepos “Odysseus” als het oeroude Gilgamesh epos bleken haar creatieve geest te hebben geprikkeld. Ze had zich verplaatst in de arme Penelope, Odysseus’ echtgenote, die zit te wachten tot haar man eindelijk naar huis komt uit de oorlog, maar tegelijkertijd wordt begeerd door grote aantallen vrijers. Aan het Gilgamesh epos had ze een in stijl geschreven stuk toegevoegd over het dilemma tussen trouw aan een overleden echtgenoot en de keuze voor een nieuwe liefde.
Niet alleen zij, maar ook Olaf van der Aart, jong talent en componist uit Heythuysen, vindt inspiratie in “Odysseus”. Zijn symfonische werk, waar hij nog volop aan werkt, heet zelfs zo. Hij vertelde dat muziek hem met de paplepel is ingegoten en dat een compositieopdracht op school zo goed was beoordeeld dat hij er verder mee aan de slag ging. Een bezoek aan de VS bij gelegenheid van de eerste live uitvoering van “When winter leaves” is het voorlopige hoogtepunt in het leven van deze veelbelovende knaap, die een fragment van “Odysseus” op de piano ten gehore bracht.
Vóór de pauze bekritiseerde John Hölsgens allereerst het volkomen onnodige doden van dieren, zoals de giraffe in een dierentuin in Kopenhagen. Vervolgens richtte hij zijn giftige pijlen op het bedenkelijke niveau van de geforceerd rijmende reclameleuzen bij sommige middenstanders in de regio, om zijn column in stijl af te sluiten met een leuze van hemzelf.
Na de pauze was het de beurt aan Jacques Vriens, die onderbroken en begeleid werd op de piano door Jan Gouw, en zijn indringende vertelling van een aantal sprookjes van Godfried Bomans. Dat ze niet aan actualiteit hebben ingeboet bleek wel, uit de sprookjes zelf, maar ook uit de stille aandacht van het publiek, dat in groten getale was verschenen. Het grand café zat he-le-maal vol!
Of het nou Anita Dobbelmans, meikever van goede afkomst, was of de rijke bramenplukker, de Bomans-creaties gingen leven in de prachtige voordracht van Vriens. Des te tragischer was het einde van de bramenplukker: hij ziet zijn rijkdom door anderen miskend en wordt als bedrieger door het volk gelyncht. Gelukkig was er nog het korte, rijke leven van de eendagsvlieg om de avond met een knipoog te besluiten.
Niet Direct heeft het weer klaargespeeld: een avond vol kunst met taal en muziek van niveau kan heel laagdrempelig zijn. Gastheer Paul van Dooren meldde in de afsluiting alvast de volgende datum, 5 september 2014, een vrijdagavond, maar liet nog niet veel los over het programma. Wordt vervolgd!